Παρασκευή 20 Ιουλίου 2012

Ένας μάλλον άνευρος εραστής


Σε καμία περίπτωση  δε δικαίωσε τις προσδοκίες μου το γνωστό μυθιστόρημα του D.H.Lawrence "Ο Εραστής της Λαίδης Τσάτερλι"(εκδ.Γκοβόστη, μτφρ. Γ.Σπανδωνής).Το βιβλίο θεωρήθηκε προκλητικό την περίοδο που εκδόθηκε και για αυτό το λόγο απαγορεύθηκε για μεγάλο διάστημα.Κεντρικό πρόσωπο, όπως άλλωστε δηλώνει και ο τίτλος, είναι η Κόνι Τσάτερλι, μια κοπέλα από εύπορη οικογένεια που παντρεύεται τον αριστοκράτη Κλίφορντ Τσάτερλι.Ο Κλίφορντ, ιδιοκτήτης ανθρακωρυχείων τον καιρό της παρακμής τους, απέκτησε αναπηρία στα πόδια εξαιτίας ενός σοβαρού τραυματισμού στη διάρκεια της στρατιωτικής του θητείας στον Ά Παγκόσμιο Πόλεμο, γεγονός που δεν του επιτρέπει να εκπληρώσει τα συζυγικά του καθήκοντα.
         Αρχικά η σχέση των δύο ανθρώπων κυλά ομαλά, καθώς η Κόνι δε θεωρεί τη σεξουαλική διάσταση του γάμους τους τόσο σημαντική.Την έλλειψη αυτή αναπληρώνει κατά κάποιο τρόπο η κοινή πνευματική ζωή του ζεύγους, που αφορά κυρίως το συγγραφικό έργο το Κλίφορντ.Τα πράγματα όμως αλλάζουν, όταν η Κόνι γνωρίζει τον Μέλορς , έναν μάλλον άξεστο πρών στρατιώτη που αναλαμβάνει καθήκοντα δασοφύλακα στο Ράγκμπυ, την πολυτελή κατοικία των Τσάτερλι.Ο Μέλορς ξυπνάει με ζωώδη ένταση την ερωτική επιθυμία της Κόνι.Πλέον και η ίδια επιδιώκει την σεξουαλική ικανοποίηση και ρίχνεται παθιασμένα στον έρωτα, δίχως να νοιάζεται για τις συνέπειες.  Στη σχέση της με τον Μέλορς μεγαλύτερη σημασία από τον ρομαντισμό  έχει το σεξ αυτό καθαυτό.
             "Και κάτω, βαθιά μέσα της, τα νερά χώριζαν και ορμούσαν σε μεγάλα, άγρια κύματα που έφευγαν για μακριά.Συνέχεια, μέσα στη φύση της, τα νερά χώριζαν και ορμούσαν σκισμένα από τον βουτηχτή που κατέβαινε όλο και πιο βαθιά για να πιάσει πάτο κι εκείνη ξεσκεπαζόταν όλο και πιο βαθιά, όλο και πιο βαθιά, τα κύματα ταξίδευαν όλο και πιο βαριά για να βρουν την ακτή και την ξεσκέπαζαν και την αποκάλυπταν στον βουτηχτή που κατέβαινε ψηλαφιστά και τα κύματα του ευατού της έφευγαν όλο και πιο μακριά από τον ευατό της μέχρι που ξαφνικά, με μιαν απαλή και απότομη μαζί σύσπαση, αγγίχτηκε το βάθος της φύσης της." 
         Άφθονες είναι οι περιγραφές των ερωτικών συνευρέσεων, περιγραφές που μέσω της υπαινικτικότητας και της ποιητικότητάς τους μπορούν να αποτυπώσουν το πάθος που φλογίζει την ψυχή των εραστών. Ο Λώρενς δεν περιγράφει "στεγνά"  την σεξουαλική επαφή, όπως για παράδειγμα γίνεται συνήθως στα έργα του Ντε Σαντ, αντίθετα δίνει έμφαση στην πνευματική και συναισθηματική εξύψωση στην οποία οδηγείται η Κόνι. Πάντως παρόλο που οι περιγραφές αυτές είναι υψηλής αισθητικής αξίας και γεμάτες ένταση, γίνονται σύντομα μανιέρα και μοιάζουν να επαναλαμβάνονται.Η σχέση Μέλορς και Κόνι δεν έχει ιδιαίτερες διακυμάνσεις και έτσι στη διάρκεια των συναντήσεών τους δεν υπάρχει κάτι που να προωθεί ουσιαστικά την πλοκή.Το τέλος μάλιστα του έργου είναι εξαιρετικά προβλέψιμο και έμεινα με την αίσθηση πως το μυθιστόρημα στερείται κορύφωσης.
           Κατά τη γνώμη μου άλλη είναι η πιο ενδιαφέρουσα πτυχή του έργου, η οποία όμως αναπτύσσεται ελλιπώς.Η σχέση της αριστοκράτισσας Κόνι με τον "λαϊκό" Μέλορς συνιστά σκάνδαλο για την συντηρητική Αγγλία, όπου η ταξική συνείδηση είναι πιο παγιωμένη από οπουδήποτε.Σε ορισμένα σημεία -κυρίως στο κεφάλαιο όπου ο Κλίφορντ αναγκάζει το Μέλορς να συρθεί με το κυριακάτικο κοστούμι του στη λάσπη προκειμένου να σπρώξει το αναπηρικό του καροτσάκι στην ανηφόρα- γίνονται κάποιες απόπειρες κοινωνικής κριτικής.Δεν έχουμε όμως την ευκαιρία να παρατηρήσουμε  λεπτομερώς τις αντιδράσεις που θα προκαλούσε μια τέτοια σχέση στον ευρύτερο κοινωνικό περίγυρο, καθώς ο Λώρενς περιορίζεται στο στενά οικογενειακό πρειβάλλον των Τσάτερλι.Κατά τα άλλα ο Μέλορς και δευτερευόντως η Κόνι επικρίνουν γενικά και αόριστα την τεχνική πρόοδο και τη "νέα Αγγλία" που γεννιέται, μια χώρα δίχως αξίες.Πρόκειται δηλαδή για ένα τυποποιημένο "κατηγορώ" από αυτά που συναντάμε σε κάθε γενιά που αισθάνεται πως η ιστορία την προσπερνά.
         Μέτριες λοιπόν, εώς και αρνητικές εντυπώσεις μου άφησε ο "Ο εραστής της Λαίδης Τσάτερλι" τόσο ως ερωτικό μυθιστόρημα όσο και ως καταγγελία των κοινωνικών συμβάσεων και του ταξικού διαχωρισμού των ανθρώπων.            
     "Οι μάζες ήταν και θα είναι πάντα ίδιες.Οι σκλάβοι του Νέρωνα είχαν εξαιετικά λίγες διαφορές από τους ανθρακωρύχους μας ή από τους εργάτες της Φορντ.Έτσι είναι οι μάζες: δεν αλλάζουν ποτέ.ένα κάποιο άτομο μπορεί να ξεχωρίσει μέσα από τις μάζες,αυτό όμως δεν τις κάνει να αλλάξουν στο σύνολό τους."

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου