Τετάρτη 25 Ιουλίου 2012

Γνωριμία με τον Μπολάνιο

 "Οι άγριοι Ντετέκτιβ" ήταν το έργο μέσα από το οποίο επέλεξα να γνωρίσω τον πρόωρα χαμένο Ρομπέρτο Μπολάνιο.Ο Χιλιανός παρότι πέθανε σε ηλικία μόλις 50 ετών κατάφερε να αφήσει το στίγμα στην παγκόσμια λογοτεχνία και να χαρακτηριστεί ως ένας από τους σπουδαιότερους δημιουργούς της γενιάς του.
  "Οι άγριοι Ντετέκτιβ" είναι ένα μυθιστόρημα ογκώδες, μοντέρνο, περίπλοκα δομημένο βγαλμένο μέσα από τη λατινοαμερικάνικη λογοτεχνική παράδοση.Το έργο χωρίζεται σε τρία μέρη. Στο πρώτο αφηγητής είναι ο δεκαεπτάχρονος Γκαρσία Μαδέρο, ο οποίος μέσα από ένα εργαστήριο ποίησης έρχεται σε επαφή με την ομάδα των Ενστικτορεαλιστών, κάποιων φιλόδοξων δηλαδή νεαρών ποιητών που προσπαθούν να αναβιώσουν ένα αντίστοιχο κίνημα της μεξικανικής avant garde την δεκαετία του 1920.Μεταξύ των ποιητών ξεχωρίζουν οι ιδρυτές του κινήματος, ο Ουλίσες Λίμα και ο Αρτούρο Μπελάνο, η περσόνα του ίδιου του Μπολάνιο.Το πρώτο κεφάλαιο είναι πραγματικά απολαυστικό, καθώς ο αναγνώστης βυθίζεται στην αφήγηση των περιπετειών του Γκαρσία Μαδέρο, τα πρώτα ερωτικά του σκιρτήματα, την μποέμικη ζωή των ονειροπόλων ποιητών που νομίζουν πως αρκεί η ποίηση για να αλλάξουν τον κόσμο.Η αφήγηση οργανώνεται με την μορφή ημερολογιακών σημειώσεων,το ύφος αποπνέει μια γλυκιά  αίσθηση νοσταλγίας και μελαγχολίας ενώ μέσα από τις σελίδες αναδύεται η μυρωδιά της τεκίλας και του καπνού.

"Ο Μπελάνο και ο Λίμα δεν ήταν επαναστάτες.Δεν ήταν συγγραφείς.Μερικές φορές έγραφαν ποιήματα, όμως ούτε ποιητές    νομίζω πως ήταν.Ήταν έμποροι ναρκωτικών."

  Στο δεύτερο και εκτενέστερο μέρος, το βιβλίο γίνεται πιο περίπλοκο.Η αφήγηση καλύπτει μια περίοδο 20 ετών (1976-1996), κατά την οποία οι ενστικτορεαλιστές έχουν διαλυθεί και οι δύο ηγετικές τους φυσιογνωμίες ταξιδεύουν ανά τον κόσμο.Πάνω από είκοσι πρόσωπα αναλαμβάνουν διαδοχικά την εξιστόρηση των γεγονότων.Οι διηγήσεις τους -που μοιάζουν συχνά να έχουν και έναν συγκεκριμένο αποδέκτη, όπως στην περίπτωση του Σαλβατιέρα- στρέφονται γύρω από την πορεία τον Μπελάνο και Λίμα, οι οποίοι ,έχοντας πια εγκαταλείψει το Μεξικό, ταξιδεύουν στην Βαρκλώνη,το Τελ Αβίβ, το Παρίσι, την Τανζανία,τη Νικαράγουα και μπλέκονται στη ζωή του εκάστοτε αφηγητή.Συχνά όμως οι αφηγητές ξεφεύγουν από το κεντρικό κορμό και διηγούνται τις δικές τους, συναρπαστικές ιστορίες.Το δεύτερο κεφάλαιο με προβλημάτισε ,καθώς λόγω της έκτασής και της πολυπρισματικότητάς του είχα την αίσθηση πως το βιβλίο δεν έχει ουσιαστικά θέμα.
     "Αυτή που ενδιαφέρεται για τη λογοτεχνία χωρίς να φαντάζεται τις κολάσεις που κρύβονται κάτω από τις σάπιες ή άσπιλες σελίδες της, αυτή που αγαπά τα λουλούδια χωρίς να ξέρει ότι στον πάτο των βάζων ζουν τα τέρατα" 

 Πράγματι ίσως κάτι τέτοιο να ευσταθεί.Στο τρίτο κεφάλαιο ο Γκαρσία Μαδέρο συνεχίζει τις διηγήσεις του από εκεί που διακόπηκαν και συγκεκριμένα στην προσπάθεια εντοπισμού της Τιναχέρο, της πρωτεργάτριας του σουρεαλισμού στο Μεξικό του 1920.Δεν θα ήταν όμως σωστό να λέγαμε πως αυτό είναι και το θέμα του μυθιστορήματος, καθώς το αφηγηματικό πλάτος του δευτέρου κεφαλαίου είναι πολύ μεγάλο και οι διάφορες ιστορίες ελάχιστη σχέση έχουν με τη Σεσάρεα Τιναχέρο."Οι άγριοι Ντετέκτιβ" είναι ένα έργο για την αναζήτηση της Τιναχέρο, την αγάπη για την ποίηση,την νεότητα, μία μυθοπλαστική αναβίωση γεγονότων από τη ζωή του Μπολάνιο, καθώς οι περισσότεροι ήρωες είναι βασισμένοι σε υπαρκτά πρόσωπα.Είναι όλα αυτά και πολλά παραπάνω μαζί
γι΄ αυτό και δε θεωρώ πως έχει ένα ξεκάθαρο  θεματικό κέντρο γύρω από το οποίο οργανώνεται η πλοκή.Είναι ένα μυθιστόρημα που επιβάλλει στον αναγνώστη τους δικούς του ρυθμούς και απαιτεί την αργή ανάγνωση.Είχα συχνά την εντύπωση ότι διαβάζω κάτι δίχως νόημα, όμως δε μου πέρασε από το μυαλό να παρατήσω το βιβλίο, καθώς η γραφή είναι πραγματικά απολαυστική με αποτέλεσμα ακόμα και το πιο πεζό περιστατικό να φαίνεται ενδιαφέρον.Αγκιστρώθηκα λοιπόν στο λόγο του Μπολάνιο, έναν λόγο δίχως πολλά φτιασίδια, χαμηλόφωνο, λες και ο αφηγητής στέκεται δίπλα σου και ψιθυρίζει την ιστορία του, και έβαλα σε δεύτερη μοίρα την πλοκή ,όπως μου φαίνεται έπραξε και ο συγγραφέας.


"Κατάλαβα τότε,με ταπεινότητα, με αμηχανία, σε ένα ξέσπασμα απόλυτης μεξικανικότητας, πως εκείνη που μας κυβερνούσε ήταν η τύχη και πως σε εκείνη την καταιγίδα όλοι θα καταλήγαμε να πνιγούμε, και κατάλαβα πως μόνον οι πιο οξυδερκείς, όχι εγώ ασφαλώς, θα κατάφερναν να κρατηθούν στην επιφάνεια για λίγο καιρό ακόμα."

2 σχόλια:

  1. Με πολύ μεγάλη καθυστέρηση να σε ευχαριστήσω για το σχόλιο που μου είχες αφήσει για το ίδιο βιβλίο και να με συγχωρήσεις για τη μη απάντηση. Κάποιες καταστάσεις με έκαναν να παρακουλουθώ αλλά να μη συμμετέχω. Όσον αφορά το βιβλίο, συμφωνώ σχεδόν απόλυτα με την οπτική σου. Και γενικά ωραίο blog

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Να σαι καλά, χαίρομαι για την επιστροφή σου στο ενεργό blogging!Θα έχουμε την ευκαιρία να τα ξαναπούμε

    ΑπάντησηΔιαγραφή